یکی از کاربردی ترین انواع شیرالات صنعتی که بسیار مورد استفاده قرار می گیرد، شیر سوزنی می باشد. این شیر از ویژگی های عالی بهره مند است و در کاربردهای زیادی نقش به سزایی را ایفا می کند. ممکن است بارها این شیر را دیده باشید، ولی راجع به کارایی آن اطلاع ندارید. پس بهتر است که با مشخصات و کارایی این شیر آشنا شوید.
شیرالات سوزنی چه کاری انجام می دهند؟
یکی از انواع شیرالات خطی، که در صنایع نقش مهمی را بازی می کند، شیرهای سوزنی می باشند که عملکرد آن ها با توجه به کارایی که دارند، بسیار ساده است. این شیرالات، اصولا برای قطع و وصل و کنترل کردن جریان مانند تمام شیرالات دیگر استفاده می شوند. در واقع نحوه کار کردن آن ها به این صورت است که با چرخاندن هندویل شیر، به راحتی می توان میزان جریان عبوری را تنظیم نمود. این شیر می تواند به صورت دستی یا خودکار عمل کند که به صورت های الکتریکی، پنوماتیک و هیدرولیک است. شاید تصور کنید که دلیل نامگذاری این شیرها به نام سوزنی چیست. در واقع این شیرها به دلیل طراحی که دارند، به این نام شناخته شده اند. طراحی آن ها به صورتی است که درون این شیر یک قطعه سوزنی شکل توسط رزوه ها طراحی شده است که به روی رزوه ها حرکت می کنند.
همچنین مسیر نصب آن ها معمولا در جهت کنترل دبی می باشد و این شیر به صورت کلی به شیرهای بشقابی و گلوب شباهت زیادی دارد. در شیرالات سوزنی، زمانی که شیر کاملا در برابر مسیر حرکت سیال قرار دارد، شیر بسته شده و سیال مسدود می شوند، و با خارج شدن دیسک از مسیر حرکت سیال، سییال باز شده و شیر به حالت اول خودش باز می گردد. از مهمترین ویژگی های شیرالات سوزنی می توان به موازی بودن آب بند آن ها اشاره کرد که این ویژگی باعث می شود تا تنظیم جریان به صورت عالی انجام شود. به صورت فرسایش دیسک کاهش پیدا می کند. این شیر افت فشار بسیار بالایی دارد. به همین دلیل باید دقت کنید که در سیستم هایی که افت فشار عامل کنترلی محسوب می شود، نباید از این دسته از شیرالات استفاده کنید.
انواع شیر سوزنی
شیرالات سوزنی با توجه به کارایی که دارند، در انواع متفاوتی طراحی و ساخته شده اند. بنابراین می توان انواع این شیرالات را به صورت زیر تقسیم بندی کرد:
شیرالات سوزنی براساس شکل بدنه
این شیرالات براساس شکل بدنه در سه نوع طراحی شده اند:
- شیر تی شکل سوزنی که از پرکاربردترین ها می باشد و تنظیم افقی آب بند به دیسک و ساقه شیر امکان عبور بر خط افق را می دهد. همچنین این شیرالات از کمترین ضریب جریان و بیش ترین افت فشار بهره مند هستند. این شیر در خطوط بایپش که جریان سنگین است، استفاده می شود.
- شیر 90 درجه از دسته شیرهای سوزنی انگل گلوب ولو می باشد که نوع تغییر یافته شیر تی شکل است که در آن دو خروجی با زاویه 90 درجه نسبت به هم قرار دارند. به این صورت جریان سیال یک چرخش 90 درجه ای در شیر ایجاد می کنند و ضریب جریان آن ها از نوع Y شکل نیز پایین تر می باشد. این شیر در جریان سیال پالسی و جهنده به کار برده می شود.
- شیرالات سوزنی Y شکل که از دسته شیرالات افت فشار بالا می باشد. در این محصول اب بند و ساقه با زاویه 45 درجه نسبت به جریان قرار گرفته اند که این کار باعث می شود تا جریان نرم تر ایجاد شود و به صورت کاملا باز شده باشد. این شیر در حالت طولانی می تواند باز بماند و دچار فرسایش نشود. این شیر برای حالت های تنظیم جریان فصلی به کار برده می شود.
انواع این شیرالات، در متریال های برنجی و چدنی طراحی و ساخته شده اند که از مقاومت بالایی بهره مند هستند و به هیچ عنوان دچار خرابی و آسیب نمی شوند.
مشخصات شیرالات سوزنی
به صورت کلی می توان مشخصات شیر سوزنی را به صورت زیر شرح داد:
- دارای اندازه های پورت و مجرای گوناگون هستند که می توان آن ها را به صورت نری و مادگی دسته بندی کرد. به این صورت کاربردی ترین آن ها از 2 تا 12 میلی متر می باشند که احتمال خوردگی و نشتی آن ها بسیار پایین است.
- شیرالات سوزنی در قابلیت تحمل فشار 4000 تا 5000 در دمای 38 درجه سانتی گراد طراحی و ساخته شده اند.
- شیرالات سوزنی برای انواع دماهای متفاوت طراحی شده اند که بهتر است در زمان خریداری، به جنس ماده آب بندی و جنس غلاف آن ها توجه کنید تا دوام شیر بالاتر باشد.
- انواع شیر سوزنی برنجی از دسته بهترین ها هستند که مقاومت بالایی در برابر مواد شیمیایی دارند.
- این دسته از شیرها در برابر خوردگی، ساییدگی، ضرب دیدگی مقاوم هستند و طول عمر بالایی دارند.
- انواع شیرالات سوزنی در برابر زنگ زدگی مقاوم هستند و نیازی نیست نگران آن ها باشید.
کاربرد شیر سوزنی
از دسته رایج ترین شیرالاتی که در صنایع به کار برده می شوند، می توان به شیر سوزنی اشاره کرد. بنابراین این دسته از شیرالات تحمل فشار بالایی دارند و در انواع شیرهایی با بدنه فورج یکپارچه طراحی و تولید می شوند. به این منظور می توان از این شیرها در انواع صنایع و کاربردهای گوناگون استفاده کرد. شامل صنایع دارویی، مواد غذایی، مواد شیمیایی، نیروگاه ها و .. می باشند. البته لازم به ذکر است که کاربرد این شیرها تنها به موارد ذکر شده محدود نمی شود. از آن ها در کاربردها و مصارف گسترده ای می توانید استفاده کنید.
کلام آخر
شیرهای سوزنی با توجه به نوع کاربردی که دارند، بسیار متنوع هستند و نمی توان تک تک آن ها را نامگذاری کرد. بنابراین در زمانی که برای خرید آن ها اقدام می کنید. ابتدا باید نوع کارایی این شیر و هدفی که از تهیه کردن آن دارید را مشخص کرده و سپس به دنبال تهیه آن بروید. به این ترتیب بهتر است که آن ها را در کیفیت عالی تهیه و خریداری کنید تا سال های زیادی عمر کنند.